امروز : شنبه، ۲۲ آذر ۱۴۰۴
نمایه سازی در پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی

بررسی منطقه بندی پایداری اکولوژیکی-اقتصادی شهر یاسوج با رویکرد گردشگری شهری
دوره 1، شماره 4، 1404، صفحات 175 - 191
نویسندگان : کیوان آشنا* 1
1- دانشجوی دکترای مدیریت منابع آب دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد اصفهان
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف بررسی منطقه‌بندی پایداری اکولوژیکی–اقتصادی شهر یاسوج با رویکرد گردشگری شهری انجام شد. رشد سریع شهرنشینی و توسعه فعالیت‌های گردشگری در کلان ‌شهرها، ضرورت بهره‌گیری از رویکردهای نوین مدیریت زیست ‌محیطی را بیش از پیش آشکار کرده است. در این راستا، منطقه‌ بندی پایداری اکولوژیکی به‌عنوان ابزاری تحلیلی برای ارزیابی ظرفیت ‌های محیطی و اقتصادی شهر، به مدیران شهری امکان تصمیم‌گیری مبتنی بر داده ‌های بوم‌شناختی و اجتماعی را فراهم می‌کند. روش تحقیق به‌ صورت میدانی و اسنادی بوده و داده‌ ها از طریق پرسش‌نامه بین ۳۸۰ خانوار در یاسوج گردآوری و با نرم‌افزارهای SPSS و Excel تحلیل شدند. برای سنجش سطح توسعه پایدار گردشگری شهری از مدل بارومتر پایداری پرسکات آلن استفاده شد که شاخص‌ های چهارگانه‌ ی اقتصادی، اجتماعی–فرهنگی، کالبدی و زیست ‌محیطی را در یازده منطقه شهری بررسی کرد. نتایج نشان داد که شهر یاسوج با امتیاز ۱۸.۱۴۸ بالاترین سطح پایداری را داراست، در حالی که منطقه‌ ی چنارستان با کمترین مقدار شاخص (۸.۱۸۹) در وضعیت ناپایدار قرار دارد. بر اساس تحلیل‌ ها، گردشگری شهری تأثیر مثبتی بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی–فرهنگی در سطح متوسط و بر بعد کالبدی در سطح خوب داشته است، اما در بعد زیست ‌محیطی، وضعیت پایداری ضعیف ارزیابی شد. به ‌طور کلی، توسعه گردشگری در یاسوج اگرچه موجب ارتقای اشتغال و انسجام محلی شده است، ولی در نبود راهبردهای زیست ‌محیطی و کنترل بهره ‌برداری از منابع طبیعی، احتمال تشدید فشار‌های اکولوژیکی بر چشم‌اندازهای طبیعی شهر وجود دارد. نتیجه نهایی پژوهش تأکید می‌کند که برای دستیابی به گردشگری پایدار و توسعه متوازن شهری در یاسوج باید مناطق شهری بر اساس ظرفیت اکولوژیکی منطقه ‌بندی شوند و در برنامه‌ریزی شهری، اصل توازن میان حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی در سطح سیاست‌گذاری محلی رعایت شود.