امروز : شنبه، ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
شناسایی الزامات و شیوه‌های تصمیم‌گیری مدیران دولتی در شرایط بحران: یک مطالعه مروری با رویکرد تحلیل مضمون
دوره 1، شماره 3، 1404، صفحات 53 - 72
1 دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان خوراسگان، اصفهان، ایران
2 استادیار گروه مدیریت، دانشکده حکمرانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان خوراسگان، اصفهان، ایران
چکیده :
تصمیم‌گیری مدیران دولتی در شرایط بحران با پیچیدگی‌های ساختاری، شناختی، اطلاعاتی و ارتباطی همراه است که در صورت عدم توجه به آنها می‌تواند منجر به واکنش‌های نامناسب و هزینه‌زا شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل مضامین اساسی «الزامات» و «شیوه‌های تصمیم‌گیری» مدیران دولتی در شرایط بحران، از روش مرور نظام‌مند و تحلیل مضمون براون و کلارک (۲۰۰۶) بهره برد. با جست‌وجوی گسترده در پایگاه‌های Scopus، Web of Science، SID و Magiran (۲۰۱۰–۲۰۲۴) و غربال نخستین ۱۱۲۵ مدخل، 35 مقاله بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب گردید. به کمک کدگذاری مستقل دو پژوهشگر و دستیابی به شاخص توافق میان‌ماننده (Κ = 0.87)، شش مضمون نهایی استخراج شد: (۱) الزامات ساختاری و سیاست‌گذاری بحران، (۲) توانمندی‌های شناختی–هیجانی مدیران، (۳) زیرساخت‌های اطلاعاتی و فناورانه، (۴) تعاملات ارتباطی و میان‌بخشی، (۵) شیوه‌ها و سبک‌های تصمیم‌گیری، و (۶) موانع فرایند تصمیم‌گیری. یافته‌ها نشان داد که تلفیق ساختار منسجم، مهارت‌های فردی، سامانه‌های پشتیبان تصمیم و پروتکل‌های هماهنگی میان‌بخشی، کارایی و سرعت واکنش مدیران دولتی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. این چارچوب نظری–کاربردی، توسعه مدل‌های اقتضایی و عقلانیت محدود را غنی ساخته و راهنمایی کاربردی برای بهبود ساختارها، آموزش مهارت‌ها، سرمایه‌گذاری فناوری و تدوین سیاست‌های بحران ارائه می‌دهد.
تصمیم‌گیری مدیران دولتی در شرایط بحران با پیچیدگی‌های ساختاری، شناختی، اطلاعاتی و ارتباطی همراه است که در صورت عدم توجه به آنها می‌تواند منجر به واکنش‌های نامناسب و هزینه‌زا شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل مضامین اساسی «الزامات» و «شیوه‌های تصمیم‌گیری» مدیران دولتی در شرایط بحران، از روش مرور نظام‌مند و تحلیل مضمون براون و کلارک (۲۰۰۶) بهره برد. با جست‌وجوی گسترده در پایگاه‌های Scopus، Web of Science، SID و Magiran (۲۰۱۰–۲۰۲۴) و غربال نخستین ۱۱۲۵ مدخل، 35 مقاله بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب گردید. به کمک کدگذاری مستقل دو پژوهشگر و دستیابی به شاخص توافق میان‌ماننده (Κ = 0.87)، شش مضمون نهایی استخراج شد: (۱) الزامات ساختاری و سیاست‌گذاری بحران، (۲) توانمندی‌های شناختی–هیجانی مدیران، (۳) زیرساخت‌های اطلاعاتی و فناورانه، (۴) تعاملات ارتباطی و میان‌بخشی، (۵) شیوه‌ها و سبک‌های تصمیم‌گیری، و (۶) موانع فرایند تصمیم‌گیری. یافته‌ها نشان داد که تلفیق ساختار منسجم، مهارت‌های فردی، سامانه‌های پشتیبان تصمیم و پروتکل‌های هماهنگی میان‌بخشی، کارایی و سرعت واکنش مدیران دولتی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. این چارچوب نظری–کاربردی، توسعه مدل‌های اقتضایی و عقلانیت محدود را غنی ساخته و راهنمایی کاربردی برای بهبود ساختارها، آموزش مهارت‌ها، سرمایه‌گذاری فناوری و تدوین سیاست‌های بحران ارائه می‌دهد.
کلمات کلیدی :
بحران؛ تصمیم‌گیری دولتی؛ تحلیل مضمون؛ ساختار مدیریت بحران؛ مهارت‌های شناختی–هیجانی؛ سامانه‌های پشتیبان تصمیم.
بحران؛ تصمیم‌گیری دولتی؛ تحلیل مضمون؛ ساختار مدیریت بحران؛ مهارت‌های شناختی–هیجانی؛ سامانه‌های پشتیبان تصمیم.